Практыкаванне 1. Параўнайце назвы дэталяў на рускай і беларускай мовах. Выкарыстоўваючы беларускамоўныя тэрміны, складзіце невялікі тэкст (8-10 сказаў).

АГУЛЬНЫ ВЫГЛЯД ЛЕГКАВОГА АЎТАМАБІЛЯ

1 – радиатор системы охлаждения -радыятар сістэмы ахаладжэння;

2 – аккумуляторная батарея -акумулятарная батарэя;

3 – распределитель зажигания –размеркавальнік запальвання;

4 – воздушный фильтр -паветраны фільтр;

5 – двигатель –рухавік;

6 – вакуумный усилитель с главным цилиндром гидропривода тормозов -вакуумны ўзмацняльнік з галоўным цыліндрам гідрапрывада тармазоў;

7 – главный цилиндр гидропривода сцепления -галоўны цыліндр гідрапрывада счаплення;

8 – рулевое колесо -рулявое кола;

9 – внутреннее зеркало заднего вида -унутранае люстэрка задняга віду;

10 – заднее сиденье -задняе сядзенне;

11 – задний тормоз -задні тормаз;

12 – пружина задней подвески -карданная перадача;

13 – амортизатор задней подвески -пярэдняе сядзенне;

14 – задний мост -вонкавае люстэрка задняга віду;

15 – карданная передача –карданная перадача;

16 – переднее сиденье –пярэдняе сядзенне;

17 – наружное зеркало заднего вида –вонкавае люстэрка задняга віду;

18 – рычаг стояночного тормоза –рычаг стаянкавага тормаза;

19 – рычаг переключения передач –рычаг пераключэння перадач;

20 – коробка передач –каробка перадач;

21 – педаль сцепления –педаль счаплення;

22 – педаль тормоза –педаль тормаза;

23 – педаль акселератора ("газа") –педаль акселератара("газу");

24 – картер рулевого механизма –картар рулявога механізму;

25 – передний тормоз –пярэдні тормаз;

26 – пружина передней подвески с амортизатором –спружына пярэдняй падвескі з амартызатарам;

27 – топливный насос –паліўная помпа;

28 – масляный фильтр –масляны фільтр.

Практыкаванне 2. Да прыведзеных тэрмінаў розных галін навукі падбярыце антанамічныя.

Неалагізм

Пераменны ток

Вадкае паліва

Адкрытая форма

Пазітыўны

Актыў

Дыялагічнае маўленне

Доўгачасовая памяць

Пераахаладжэнне рухавіка

Тэмпература застывання

Упускны клапан

Тэмпература павышаецца

Знешні гандаль

Дапаможны цэх

Закончанае трыванне

Адназначнасць

Адзіночны лік

Цвёрды прыпой

Практыкаванне 3. У якіх галінах навукі могуць выкарыстоўвацца прыведзеныя тэрміны і што яны абазначаюць?

Стан, калена, губа, яблык, форма, аналіз, аснова, корань, мяшок, шчокі.

Практыкаванне 4. Сярод прыведзеных тэрмінаў знайдзіце словы, якія маюць: а) сінонімы; б) міжнавуковыя амонімы.

Аналіз, аперацыя, асіміляцыя, клімат, рэакцыя, сімвал, фантазія, выдумка, кантралёр, дэманстрацыя, дэфіцытны, імпарт, від, маславымяральны стрыжань, трансмісія, дросельная заслонка, матор, аўтастрада, шафёр, амартызацыя.

Практыкаванне 5. Вызначце сярод прыведзеных словазлучэнняў са словам стан тэрміналагічныя.

Залежны стан дзеяслова, узрашаны стан, аўтаматычны стан, дзявочы стан, тонкі стан, балачны стан, пракатны стан, стройны стан, эканамічны стан, акты грамадзянскага стану, тэхнічны стан рухомага саставу.

Практыкаванне 6. Запішыце словы і словазлучэнні па-беларуску, з перакладзенымі словазлучэннямі складзіце 3-4 сказы на прафесійную тэму.

Степень сжатия, свеча зажигания, разжижение масла, жидкостная система охлаждения, свеча накаливания, тормозной путь, стеклоочистители, горючая смесь, пусковой подогреватель.

Практыкаванне 7. Прачытайце тэкст, перакладзіце на беларускую мову. Ці ужываюцца ў ім сінонімы, антонімы і мнагазначныя словы?

Валы различны по служебному назначению, конструктивной форме, размерам и материалу. Несмотря на это, технологу при разработке технологического процесса изготовления валов приходится решать многие однотипные задачи. Поэтому целесообразно пользоваться типовыми процессами, которые созданы на основе классификации.

В общем машиностроении встречаются валы бесступенчатые и ступенчатые, цельные и пустотелые, гладкие и шлицевые, валы-шестерни, а также комбинированные в разнообразном сочетании. По форме геометрической оси валы могут быть прямыми, коленчатыми, кривошипными и эксцентриковыми (кулачковыми).

Шлицевые валы могут быть со сквозными и закрытыми шлицами.

Практыкаванне 8. Перакладзіце сказы з рускай мовы на беларускую, выпішыце тэрміны.

1. Технологическое состояние подвижного состава непрерывно контролирует водитель в процессе работы на линии.

2. В процессе эксплуатации автомобиля необходим регулярный контроль за наличием жидкости в системе охлаждения двигателя, электролита в аккумуляторной батарее и тормозной жидкости в системе гидравлического привода тормоза и сцепления. При работе двигателя на малых частотах вращения в режиме холостого хода обогащение и обеднение смеси могут быть вызваны неправильным положением винтов карбюратора, регулирующих состав смеси.